Chronograph có lẽ là tính năng phổ biến bậc nhất trên đồng hồ, ngang với tính năng lịch ngày. Vậy Chronograph là gì và sử dụng như thế nào?
Đa số mọi người sẽ bắt đầu bộ sưu tập đồng hồ của mình với thiết kế hai kim cơ bản. Nhưng chỉ ít lâu sau, nhu cầu khám phá những chức năng phức tạp sẽ dần tăng cao, đó cũng là lúc những chiếc đồng hồ Chronograph bắt đầu cất tiếng.
Câu hỏi đặt ra lúc này đó là “đồng hồ chronograph là gì”, chúng có đặc điểm gì khác biệt so với những chiếc đồng hồ cơ thông thường khác. Và ngay sau đây các bạn sẽ có lời giải cho câu hỏi này.
Đồng hồ Chronograph còn được gọi là đồng hồ bấm giờ. Chronograph là một chức năng phổ biến của đồng hồ, được sử dụng với mục đích chính là đo thời gian một cách chuẩn xác nhất. Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết một chiếc đồng hồ có chức năng chronograph qua hai nút bấm trên vỏ đồng hồ, thường ở vị trí 2h và 4h.
Thông thường, nút bấm góc 2h sẽ bắt đầu chức năng Chronograph bằng cách ấn một lần và ấn thêm một lần tiếp theo để kết thúc. Nút bấm tại vị trí 4h có chức năng điều khiển kim chronograph chính và các kim còn lại trở về vị trí ban đầu.
Mặt số của đồng hồ chronograph rất dễ nhận biết dựa trên hai hoặc ba mặt số phụ. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp sở hữu nhiều hơn số lượng này. Nhờ sự phát triển của công nghệ, đồng hồ Chronograph được sản xuất với số lượng lớn và giá cả cũng rất hợp lý. Từ đó khiến cho chronograph có thêm nhiều cơ hội tiếp cận với người yêu đồng hồ có mức độ tài chính khiêm tốn.
Trong thực tế, nhu cầu về đồng hồ Chronograph rất lớn, thậm chí bạn có thể thấy những chiếc đồng hồ chạy pin rẻ tiền với mặt số có thiết kế rất giống Chronograph. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ thì đây chỉ là những chiếc đồng hồ báo ngày/giờ thông thường, với mặt số phụ giống Chronograph.
>>> Thu mua đồng hồ cũ với giá cao tại Hà Nội: Xem ngay
Điều gì khiến cho chronograph trở nên đặc biệt như vậy?
Rất nhiều người thích việc nhấn nút để điều khiển đồng hồ, điều này khiến cho họ có cảm giác được kết nối với những linh kiện nhỏ bé bên trong lớp vỏ. Ngoài lý do trên, đó còn là sự hữu dụng của chức năng này, chronograph được sử dụng như một công cụ chuyên nghiệp trong các lĩnh vực như thể thao hay nghiên cứu.
Những vận động viên đua xe sẽ sử dụng chức năng này để đo số vòng đua hoặc tốc độ thực hiện một chặng đua. Năm 1963, Heuer Carrera – được đặt tên theo đường đua Carrera Panamericana Mexico đã trở thành một trong những sản phẩm được yêu thích nhất đối với người hâm mộ môn thể thao tốc độ.
Kể từ đó, các thương hiệu đồng hồ đã tìm mọi cách để kết nối với những đường đua tốc độ, và bạn có thể dễ dàng tìm thấy sự xuất hiện của một thiết kế chronograph minh chứng cho mối quan hệ hợp tác đó.
Chiếc đồng hồ chronograph đầu tiên
Thương hiệu Louis Moinet vào năm 2013 đã công bố lại thông tin về chiếc đồng hồ Chronograph đầu tiên, và chính nghệ nhân Louis Moinet là người làm ra chiếc đồng hồ này vào năm 1816. Điều này xảy ra vài năm trước khi chiếc chronograph của Nicolas Rieussec được cấp bằng sáng chế (1822).
Chiếc đồng hồ này sở hữu tần số dao động lên đến 216,000 vph (tương đương 30Hz). Với lý do đó, có thể coi Louis Moinet là cha đẻ của phép đo thời gian tần số cao, và phải đến một thế kỷ sau, một chiếc đồng hồ khác mới có thể đánh bại kỷ lục của ông.
Năm 1821, Nicolas Rieussec đã phát triển ý tưởng trên thành chiếc đồng hồ chronograph đầu tiên được thương mại hoá. Trong một cuộc đua ngựa ở Paris, ông đã ghi lại thời gian của tất cả những con ngựa băng qua vạch đích với độ chính xác đến 1/4 giây trên chiếc đồng hồ đeo tay của mình.
Bộ máy của ông sử dụng hai đĩa quay nằm dưới một chiếc bút mực, đánh dấu thời gian trên giấy. (Ngày nay, chính thiết kế này đã khơi nguồn cảm hứng cho mẫu đồng hồ Montblanc Rieussec Chronographs với nét kì lạ nhưng vô cùng đẹp mắt và có tính thẩm mỹ cao)
Flyback Chronograph
Hãy tưởng tượng bạn phải bấm giờ cho nhiều sự kiện liên tục. Bạn sẽ phải dừng Chronograph, đặt lại về mốc ban đầu và lại nhấn bắt đầu lần nữa. Với một chiếc chronograph thông thường, việc này khá là lằng nhằng và khó chịu.
Sự ra đời của cơ chế Flyback chính là câu trả lời. Flyback Chronograph hoạt động giống như Chronograph thông thường về việc bấm giờ. Nó được kích hoạt bởi nút bấm tại vị trí 2h và dừng lại bằng cách nhấn vào nút đó thêm một lần nữa. Để khiến chúng trở về vị trí ban đầu, tiếp tục sử dụng nút bấm tại vị trí 4h.
Tuy nhiên, Flyback có một điểm đặc biệt: nếu chức năng Chronograph đang hoạt động, người dùng có thể nhấn vào nút 4h để ngay lập tức bắt đầu một quá trình bấm giờ mới – Rất đơn giản và nhanh chóng.
Rattrapante
“Rattrapante” có nghĩa là “bắt kịp” trong tiếng Pháp và cũng là tên gọi của một thiết kế chronograph đặc biệt phức tạp. Hai kim giây chronograph sẽ cùng di chuyển trên mặt số. Nếu nhìn qua, chúng ta có thể lầm tưởng chỉ xuất hiện một kim đồng hồ.
Thiết kế Rattrapante thường có ba nút bấm Chronograph tại vị trí 2h, 4h và 10h.
Cơ chế hoạt động của Rattrapante được thực hiện như sau: khi nhấn vào nút 2 giờ, cả hai kim chronograph sẽ hoạt động cùng lúc. Khi hai kim đang chạy, nhấn vào nút 10h để kim 1 sẽ dừng lại và kim 2 tiếp tục chạy.
Điều này cho phép người dùng lưu được khoảng thời gian đầu tiên trong khi vẫn tiếp tục ghi giờ. Khi nhấn nút 10 giờ một lần nữa, kim 1 sẽ đuổi đến vị trí của kim 2, cứ như thế cho tới khi bạn kết thúc việc ghi giờ.
Khi muốn kết thúc việc ghi giờ, bạn nhấn nút góc 2h để dừng kim Chronograph, sau đó nhấn nút góc 10h để 2 kim chập lại thành 1. Cuối cùng bấm nút 4h để điều khiển kim về vị trí ban đầu.
Khoảng cách giữa kim chronograph chính và kim rattrapante là rất nhỏ và đòi hỏi nhiều kỹ thuật chế tác phức tạp để hoàn thiện chức năng này. Đôi khi các thuật ngữ khác được sử dụng thay cho “Rattrapante”, nhưng thiết kế và cơ chế hoạt động thì vẫn giữ nguyên.
Mono-Pusher
Thiết kế chronograph đơn giản với sự tích hợp cả 3 công đoạn bắt đầu, dừng và trở về vị trí ban đầu trên cùng một nút bấm. Nút bấm duy nhất trên chiếc đồng hồ thực hiện tất cả các nhiệm vụ để vận hành chức năng Chronograph.
Ngoại hình của dòng đồng hồ có vẻ rất đơn giản, nhưng việc thiết kế một nút bấm có thể đảm nhận tất cả chức năng phức tạp hơn rất nhiều so với thiết kế thông thường.
Bù lại, thiết kế một nút bấm này khiến cho chiếc đồng hồ trở nên gọn gàng, đẹp mắt hơn, và đặc biệt nó còn được chế tác tích hợp với núm chỉnh giờ. Một ví dụ điển hình cho thiết kế này là Bell & Ross WW1 Chronographe Monopoussir Heritage, lấy cảm hứng từ những chiếc đồng hồ phi công vào những năm 1920.
Thiết kế Module và tích hợp
Nói một cách đơn giản, có hai loại máy Chronograph: module và tích hợp. Dạng module sẽ được sử dụng để gắn thêm vào một bộ máy tiêu chuẩn, trong khi dạng tích hợp là một thiết kế bộ máy hoàn chỉnh với tính năng Chronograph.
Chronograph dạng module sẽ rẻ hơn và dễ bảo trì hơn những thiết kế Chronograph tích hợp. Tuy vậy, dạng module sẽ sử dụng nhiều năng lượng hơn từ dây cót, và từ đó ảnh hưởng tới độ chính xác của đồng hồ.
Một điểm hạn chế khác của Chronograph dạng module chính là kim Chronograph sẽ bị giật khi bắt đầu chạy. Một thiết kế chronograph tích hợp sẽ luôn có sự mượt mà trong mọi trường hợp.
Lựa chọn Chronograph hoạt động bởi hệ thống đòn bẩy rãnh (Bánh xe khế – Column wheel) hay Đĩa Cam (Cam switching):
Điều quan trọng của Chronograph là đồng bộ hệ thống bánh xe. Có hai phương pháp hiện đang được sử dụng để thực hiện việc này đó là :
1/ Chức năng Chronograph hoạt động bởi hệ thống đòn bẩy rãnh ( Bánh xe khế – Column Wheel):
Column-wheel Chronograph là một dạng Chronograph tích hợp có khả năng bảo vệ bộ máy. Với một số thiết kế chronograph, nhấn nút 4h mà không dừng chức năng Chronograph có thể làm gãy bánh răng của đồng hồ. Column-wheel Chronograph sẽ tránh được việc đó vì bạn sẽ không thể bấm nút 4h khi tính năng này đang chạy.
Bên cạnh đó, một điểm đặc biệt của Column-wheel Chronograph chính là sự chuyển động đẹp mắt của bộ máy khi kích hoạt tính năng Chronograph. Đó quả là một cảnh tượng tuyệt vời với những người đam mê kỹ thuật và cơ khí. Và lẽ đương nhiên, những chiếc đồng hồ với “Bánh xe khế” thường dành cho đồng hồ cao cấp và được đánh giá cao hơn hệ thống đĩa cam.
2/ Chức năng Chronograph hoạt động bởi hệ thống Đĩa Cam chuyển đổi (Cam switching):
Những chiếc đồng hồ Chronograph sở hữu hệ thống đĩa cam chuyển đổi được đánh giá không cao bằng “Bánh Xe Khế”. Tuy nhiên khả năng vận hành cũng như hoạt động theo lý thuyết không bị ảnh hưởng quá nhiều, cỗ máy đơn giản hơn và sản xuất ít tốn kém. Hệ thống này thường được sử dụng trong những cỗ máy phổ thông, công nghiệp.
Nguồn: Trên mạng